سوخت‌های مورد نیاز برای انقباض عضله
منابع سوخت مورد نیاز برای انقباض عضله
سوخت‌های مورد نیاز برای انقباض عضله چیست؟ پروتئین ها، کبوهیدرات‌ها و چربی‌ها همه منابع احتمالی سوخت مورد نیاز برای انقباض عضله هستند. نوع سوخت در ورزش به شدت ورزش، مدت زمان ورزش و تمرینات بدنی ورزشکار بستگی دارد.
شدت ورزش
شدت ورزش اهمیت ویژه ای در تعیین اینکه کدام نوع سوخت برای عضلات منقبض شونده مورد استفاده قرار گیرد دارد.
ورزش‌های با شدت بیشتر و زمان کمتر در تولید غیرهوازی ATP متکی هستند. از آنجا که اکسیژن برای مسیرهای هوازی در دسترس نیست، برای تأمین سوخت تنها گلوکز و گلیکوژن قادر به تجزیه‌ی غیرهوازی هستند. زمانی که گلیکوژن به بی‌هوازی تجزیه می‌گردد، ۱۸-۱۹ بار سریع‌تر از زمان تجزیه‌ی هوازی است.
افرادی که در رقابت‌های ورزشی با کارهای با شدت بیشتری فعالیت می‌نمایند، در معرض خطر تخلیه‌ی گلیکوژن قبل از اتمام فعالیت هستند.
چه ورزش هایی مصرف گلیکوژن بالاتری دارند
ورزش‌هایی از هر دو مسیر هوازی و بی‌هوازی استفاده می‌کنند نیز مصرف گلیکوژن بالاتری دارند و نظیر ورزشکاران بی‌هوازی، در معرض اتمام سوخت قبل از پایان مسابقه هستند ورزش‌هایی نظیر بسکتبال، فوتبال و شنا مثال‌های خوبی از فعالیت‌های حرکات تند و سریع هستند.
در ورزش‌های با شدت متوسط نظیر:
jogging ،
هاکی،
رقص هوازی،
ژیمناستیک،
دوچرخه‌سواری،
شنای تفریحی
در حدود نصف انرژی مورد نیاز برای این فعالیت‌ها از تجزیه‌ی هوازی گلیکوژن عضلانی تأمین می‌شود، در حالی که نصف دیگر از گلوکز خون و اسیدهای چرب ناشی می‌گردد.
ورزش‌های با شدت متوسط به پائین نظیر پیاده‌روی تقریبا به‌طور کامل از مسیر هوازی انرژی خود را تأمین می‌نمایند، لذا سهم بیشتری از ATP برای تولید انرژی از چربی ناشی می‌گردد.
به‌دلیل اینکه چربی برای تأمین انرژی سریعا نمی‌تواند تجزیه گردد در نتیجه اسیدهای چرب قادر به تأمین ATP در جریان ورزش با شدت بالا نیستند
همچنین چربی هر لیتر اکسیژن مصرفی انرژی کمتری از گلوکز تولید می‌کند. لذا وقتی که اکسیژن کمتری در دسترس باشد، در ورزش‌های شدید در عضلات استفاده از گلیکوژن بر چربی برتری دارد.
بدن از کربوهیدرات و اسیدهای چرب بسته به مدت، شدت و تناسب اندام ورزشکاردر فعالیت‌های ورزشی بهره می‌گیرد. نیاز به انرژی شدیدا زیاد برای مدت زمان بسیار کوتاه به تبدیلات ATP و CP نیاز دارد. درحالیکه ورزش‌های شدید به مدت چندین ثانیه به به متابولیسم بی‌هوازی وابسته می‌گردد.
در جریان ورزش‌های سبک تا متوسط انرژی عمدتا از اسیدهای چرب تولید می‌گردد.
با افزایش شدت ورزش بخش بیشتر انرژی از کربوهیدرات‌ها تولید می‌شود تا اینکه کربوهیدرات گلیکوژن منبع اصلی انرژی می‌گردد و مدت زمان ورزش محدود می‌شود.
مدت زمان ورزش
با افزایش مدت زمان ورزش چربی سهم بیشتری از انرژی تولید را تشکیل می‌دهد که ۶-۱۰ ساعت به طول می‌انجامند، ۶۰-۷۰ درصد انرژی را چربی تأمین می‌کند و بدن متکی به متابولیسم هوازی می‌شود و مقادیر بیشتری از انرژی از منبع اسیدهای چرب تأمین می‌گردد.
با این حال بایستی توجه کرد که چربی ها در صورت در دسارس نبودن کربوهیدرات ها قابل متابولیزه نیستند. لذا گلیکوژن عضلانی و گلوکز خون فاکتورهای محدود کننده برای هر نوع فعالیت ورزشی با هر شدت یا مدتی هستند.
تأثیر تمرین
مدت زمانی که ورزشکار قادر به اکسیده کردن اسیدهای چرب به عنوان منبع سوختی است بستگی به آمادگی فرد و شدت ورزش دارد.
تمرینات ورزشی علاوه بر اینکه سیستم قلبی عروقی دخیل در حمل اکسیژن را ارتقا می‌بخشند، ظرفیت متابولیسم اسیدهای چرب را بالا می‌برند. افزایش میتوکندی در اثر تمرینات هوازی عمدتا در فیبرهای عضلانی نوع intermediate fast-switch IIA دیده می‌شود، این فیبرها در صورت قطع تمرینات ورزشی، سریعا این ویژگی خود را از دست می‌دهند و به حالت پایه و ژنتیکی خود برمی‌گردند.
این تغییرات ناشی از تمرینات منجر به کاهش ضریب تنفسی یا نسبت CO2 تولیدی به O2 مصرفی، کاهش لاکتات خون، کاهش میزان کاتکولامین و کاهش تجزیه گلیکوژن عضلانی در یک ورزش خیلی شدید می‌گردد. این تطابق های متابولیکی توانایی عضله برای اکسیداسیون تمام سوخت ها مخصوصا چربی را بالا می‌برد.
