
بدن انسان جهت انجام کارهای پیچیده نیاز مداوم به انرژی دارد و ورزش کردن نیاز انسان را به انرژی افزایش میدهد.
دو سیستم متابولیکی انرژی بدن را تامین مینمایند که یکی از آنها نیازمند اکسیژن(متابولیسم هوازی) و دیگری غیر وابسته به اکسیژن(متابولیسم غیرهوازی)است.هر دو سیستم انرژی تولید میکند اما برتری یکی بر دیگری، بستگی به مدت، شدت و نوع فعالیت فیزیکی دارد.
بدن انرژی مداوم نیاز خود را از ترکیب غنی از انرژی ATP بدست میآورد که در داخل سلولهای بدن یافت میشود.به ATP انرژی رایج(پول رایج)سلول نیز گفته میشود.
کراتین فسفات
اگرچه ATP منبع عمدهی انرژی در بدن است، اما در مقادیر محدودی در بدن ذخیره میشود. این مقدار تنها برای چندین ثانیه ورزش کافی است.
اگرچه این سیستم قدرت زیادی دارد اما غلظت کراتین فسفات عضلات محدود است. انرژی آزاد شده از سیستم کراتین فسفات در یک تلاش شدید ورزشی نظیر بلند کردن وزنه، تنیس یا دویدن، برای حدود چند ثانیه کفایت میکند.
اگر ورزش با شدت تمام به مدت بیشتر ۸ ثانیه، یا اگر ورزش متوسط برای مدت طولانی تری ادامه یابد، منبع دیگری از انرژی برای سنتز مجدد ATP لازم خواهد شد. تولید ATP در داخل سلولهای عضلانی از دو مسیر مهم متابولیسم هوازی و غیر هوازی صورت میگیرد.
مسیر غیر هوازی یا اسیدلاکتیک
یکی از مسیر های سریع برای تأمین ATP برای ورزش های بیشتر از ۸ ثانیه، فرایندی است که در آن انرژی حاصل از گلوکز بدون استفاده از اکسیژن کسب میگردد.
تعداد ATP تولیدی در این مسیر به نسبت کم میباشد(بازده انرژیتیک این مسیر حدود ۳۰ درصد است). این مسیر انرژی مورد نیاز برای ورزش شدید ۶۰-۱۲۰ ثانیه را کفایت میکند مثل مسابقات شنای سرعت و دوی سرعت.
اگرچه این فرایند بدن را در مقابل ناکافی بودن اکسیژن محافظت مینماید ولی نمیتواند به مدت زیادی ادامه یابد.
زمانی که ورزش با شدت بیشتر از توانایی بدن برای تأمین اکسیژن و تبدیل اسیدلاکتیک به سوخت ادامه مییابد، اسیدلاکتیک در خون تجمع یافته و pH را به قدری ماهش میدهد که منجر به خستگی میشود.
تحقیقات نشان میدهد که اسیدلاکتیک به سرعت از عضله برداشته شده و جریان خون منتقل میگردد.
اسیدلاکتیک در نهایت در عضله، کبد یا مغز به انرژی تبدیل میگردد یا اینکه به گلیکوژن تبدیل میشود. این تبدیل شدن به گلیکوژن در کبد و تا حدودی در عضله بهخصوص درمیان ورزشکاران صورت میگیرد.
مسیر هوازی
تولید ATP در مقادیری که برای فعالیت عضلانی بیشتر از ۹۰-۱۲۰ ثانیه کفایت کند نیازمند اکسیژن است. اگر مقدار اکسیژن کافی نباشد تولید ATP متوقف خواهد شد، لذا اکسیژن حاصل از تنفس اهمیت حیاتی دارد.
در زمان شروع ورزش و نیز در ادامه آن عملکرد قلبی-عروقی ورزشکار که به سطح آمادگی او بستگی دارد برای تأمین اکسیژن مورد نیاز این سیستم بسیار مهم است.

مصرف انرژی طی ورزش
اگرچه سیستم های ذکر شده برای عضله در حالت ورزش ATP تولید میکند، ورزشکار ممکن است از یک یا چند مسیر، انرژی مورد نیاز فعالیت فیزیکی را تأمین نماید.
به عنوان مثال در شروع هر نوع فعالیت فیزیکی، تولید ATP به شکل غیر هوازی صورت میگیرد و در صورت ادامه ورزش، سیستم اسیدلاکتیک ATP مورد نیاز ورزش را تولید میکند واگر باز هم ورزش ادامه یابد و شدت متوسط همراه مدت بیشتری داشته باشد مسیر غیرهوازی غالب تأمین سوخت خواهد شد.
تولید ATP در ورزش مداوم بوده و بستگی به میزان دسترسی به اکسیژن دارد. ظرفیت و مدت ورزشهای شدید فاکتورهای دیگر مؤثر بر توانایی استفاده از اکسیژن و مسیرهای تولید انرژی هستند. این دو عامل رابطهی عکس دارند.
برای مثال، یک ورزشکار حرکات سریع و پرقدرت را نمیتواند به مدت طولانی انجام دهد، پس جهت انجام ورزش طولانیتر مجبور به کاهش شدت آن است. مسیر هوازی قادر به تحمل ورزش شدید در مدتی زیاد نیست، زیرا میزان اکسیژن در دسترس کم بوده و اسیدلاکتیک تجمع یابد.
سهم مواد مغذی انرژیزا نیز بایستی مدنظر قرار گیرد. با طولانی شدن زمان ورزش، سهم چربی ها به عنوان منبع انرژی بیشتر میشود. عکس این مطالب برای ورزش شدید صادق است. با افزایش شدت ورزش، بدن برای منبع سوخت خود به کربوهیدراتها متکی میشود.
پس از ۹۰ تا ۱۲۰ ثانیه ۵۰ درصد انرژی از مسیر هوازی و ۵۰ درصد از مسیر بسهوازی تأمین میگردد. اما با افزایش مدت ورزش سهم هوازی بیشتر میشود.به عنوان مثال ۱۰ وانیه دس از شروع ورزش سهم مسیر بیهوازی ۹۰ درصد است که در دقیقه ۱۲۰ ورزش به ۱ درصد میرسد.