رژیم غذایی کتوژنیک
رژیم غذایی کتوژنیک ، یک رژیم غذایی با کربوهیدارت کم، پروتئین و چربی بالا است که اثرات مختلفی در سلامتی ما دارد.
این رژیم غذایی در درمان بیماری های مختلف از جمله صرع ممکن است مفید باشد.
در سال های اخیر اثر آن در کاهش وزن هم مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطلب توضیحات کلی در مورد رژیم کتوژنیک را مطالعه کنید.
رژیم غذایی کتوژنیک چیست؟
رژیم غذایی کتوژنیک شباهت زیادی با رزیم اتکینز و رژیم با کربوهیدارت کم دارد.
در این رژیم سهم کالری دریافتی از طریق کربوهیدارت کاهش می یابد و سهم دریافتی چربی و پروتئین افزایش می یابد.
کاهش سهم کربوهیدارت دریافتی و استفاده بدن از چربی ها به عنوان سوخت سلول ها شرایطی به نام کتوزیس را بوجود می آورد.
کتوزیس در نتیجه استفاده بدن از چربی ها و تبدیل آنها به اجسام کتونی برای تولید انرژی لازم برای مغز بوجود می آید.
رژیم کتوژنیک منجر به کاهش قند و انسولین خون می شود و در افزایش اجسام کتونی در بدن موثر است.
انواع رژیم کتوژنیک
انواع رژیم کتوژنیک به شرح زیر است:
استاندارد:
این رژیم شامل 75% چربی، 20% پروتئین و 5% کربوهیدارت است.
بیشترین نوع مورد استفاده رژیم کتوژنیک است.
دوره ای:
در این رژیم به صورت دوره ای دریافت کربوهیدارت کاهش می یابد.
برای مثال چهار روز در هفته رژیم کتوزنیک و یه روز به کربوهیدارت بالا(بیشتر در ورزشکاران مورد استفاده قرار می گیرد).
هدفمند:
در این نوع رژیم قبل یا بعد از ورزش دریافت کربوهیدارت افزایش می یابد(بیشتر در ورزشکاران مورد استفاده قرار می گیرد).
با پروتئین بالا:
این رژیم شامل 60% چربی، 35% پروتئین و 5% کربوهیدارت است.
اثرات رژیم کتوژنیک در بدن
رژیم کتوژنیک اثرات مختلفی در سلامتی ما دارد که در زیر به بعضی از آنها به صورت خلاصه اشاره می کنیم:
کاهش وزن
رژیم کتوژنیک در کاهش اشتها و همچنین کاهش وزن بهتر نقش دارد.
کاهش دریافت کربوهیدارت و افزایش دریافت پروتئین و چربی به احساس سیری بیشتر کمک می کند.
همچنین کاهش دریافت کربوهیدارت در کاهش سطح قندخون و انسولین نقش دارد.
و در کاهش دریافت کالری موثر است. در نتیجه معمولا در هفته اول و دوم این رژیم افراد کاهش وزن سریعی را تجریه می کنند.
دیابت
رژیم کتوژنیک در کاهش چربی اضافه و کاهش وزن نقش دارد.
همچنین ممکن است این رژیم در بهبود حساسیت به انسولین موثر باشد.
کاهش دریافت کربوهیدارت می تواند به کاهش قندخون و انسولین منجر شود که در درمان دیابت نوع دو بسیار موثر است.
صرع
از سال 1920 این رژیم غذایی برای کنترل صرع مورد استفاده قرار گرفته است و مشاهده شده است در کاهش حملات صرع در کودکان مبتلا اثر دارد.
بیماری های اعصاب
ممکن است رژیم غذایی کتوژنیک در کنترل علائم و پیشگیری از پیشرفت بیماری پارکینسون و آلزایمر نقش داشته باشد.
جوش و آکنه
کاهش دریافت کربوهیدارت و کنترل سطح انسولین خون از عواملی هستند که در کاهش آکنه از طریق رزیم کتوژنیک موثر هستند.
سرطان
این رژیم غذایی ممکن است در کاهش سرعت رشد تومور ها موثر باشد همچنین می تواند در بهبود اثربخشی داروهای ضدسرطان موثر باشد.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
رژیم کتوژنیک از طریق اثر بر سطح انسولین و کاهش آن می تواند در کنترل سندروم تخمدان پی کیستیک موثر باشد.
همچنین در کنترل بهتر وزن و پیشگیری از اضافه وزن موثر است.
سلامت قلب
رژیم کتو از طریق کنترل قندخون، چربی خون و فشارخون به عنوان عوامل خطر بروز بیماری های قلبی می تواند در کاهش ریسک ابتلا به این بیماری ها موثر باشد.
ورزشکاران
یکی از موارد پرمصرف رژیم های کتو در ورزشکاران است.
این رژیم ممکن است اثرات مختلفی از جمله:
افزایش چربی سوزی،
بهبود ریکاوری داشته باشد.
اما ممکن است عوارضی از جمله:
کاهش انرژی لازم برای ورزش،
یا مختل شدن رشد عضلانی ایجاد کند.
داشتن فعالیت بدنی با شدت کم در افزایش بهره وری از رژیم کتوژنیک موثر است.
رژیم کتوزنیک شامل چه اجزای غذایی است؟
غذاهایی که مجاز به مصرف آنها هستیم
- گوشت ها : گوشت قرمز، مرغ، ماهی و بوقلمون
- تخم مرغ
- کره و خامه
- پنیر
- آجیل و دانه ها: بادام، گردو، پسته، تخم کتان و دانه چیا
- چربی های سالم: روغن زیتون فرابکر، روغن کنجد و…
- سبزیجات با کربوهیدارت کم: سبزیجات برگ سبز، گوجه فرنگی، پیاز و …
- ادویه ها: نمک، فلفل و…
غذاهایی که مصرف آنها باید محدود شود
- نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، ماالشعیر، شربت ها و…
- میوه ها
- غلات و کربوهیدارت نشاسته ای مانند برنج، گندم، پاستا و …
- حبوبات
- سبزیجات ریشه ای مانند سیب زمینی، هویج و …
- چربی های ناسالم: چربی های اشباع و ترانس، سس مایونز و …
- الکل
- غذاهای با قند بالا مانند کیک، شیرینی، آبنیات و …
عوارض رژیم کتوژنیک
رژیم غذایی کتوژنیک در کوتاه مدت به طور معمول عوارض چندانی ندارند.
اما در طولانی مدت ممکن است عوارض مختلفی به شرح زیر ایجاد کند:
کمبود ویتامین ها و مواد معدنی
سنگ های کلیه
افزایش ساخت چربی در کبد
تغییر میکروبیوتا روده
این رژیم برای افرادی که از نظر جسمی در سلامت هستند معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند.
اما ممکن است عوارضی تحت عنوان آنفولانزای کتو (Keto Flu) ایجاد کند:
یبوست
برهم خوردن تعادل الکترولیت ها
سردرد
خستگی
ضعف
تهوع و استفراغ
سوهاضمه
تحریک پذیری
ناتوانی در تمرینات ورزشی
این علائم پس از چندین روز کاهش می یابد اما بهتر است آب ککای بنوشید، غذاهای غنی از الکترولیت ها مانند سدیم و پتاسیم دریافت کنید.
چه افرادی نباید از رژیم کتوژنیک استفاده کنند؟
- مبتلایان به دیابت
- افراد با اختلالات خوردن
- مبتلایان به بیماری های کلیه
- بارداری یا شیردهی
نتیجه گیری نهایی:
رژیم کتوژنیک در کوتاه مدت می تواند اثرات مفید مختلفی از جمله کاهش وزن بهتر، کاهش جوش و آکنه و … داشته باشد.
همچنین در فرآیند درمان بیماری هایی از جمله صرع استفاده می شود.
اما دریافت طولانی مدت آن ممکن است عوارضی بر جای بگذارد.
برای دریافت این رژیم حتما با متخصص تغذیه مشورت کرده و رژیم را به صورت اصولی پیش ببرید تا از مشکلات آتی پیشگیری شود.
مطالب مرتبط:
